Μάκης Τσίσας (Ο πρωκτός μου)*

Είκοσι χρόνια στον απατεώνα τον Χατζόπουλο μεροδούλι, μεροφάι και καρπαζά. Ταλέντο δεν είχα, είχα όμως τον πρωκτό μου. Τον εξέταζα στον καθρέφτη μερόνυχτα, μαθαίνοντας τις τεχνικές γλειψίματος και τις ερωτογενείς ζώνες του...

Είκοσι χρόνια μεροδούλι μεροφάι μα όταν έφτασε η κατάλληλη στιγμή ήμουν έτοιμος, βιβλίο δεν έβγαλα εδώ που τα λέμε αλλά τι σημασία έχει, ένας αχταρμάς κλάψας ήταν που τα ΑΡΔ το δουλέψανε- να ναι καλά τα παιδιά.Έτσι βγαίνει το μεροκάμματο, έτσι έρχονται οι "διακρίσεις", βραβείο Ευρωπαϊκής Ένωσης με την αγιογδύτισα τη Σοκκόλη στην "κριτική" επιτροπή, όιμε Παναγιά μου

Ένα απόγευμα εμφανίστηκα στο πλατό της ΥΕΝΕΔ, "Μάκης Τσίσας κυρίες και κύριοι, που το τελευταίο του βιβλίο κέρδισε το βραβείο Νόμπελ", προλόγισε η ξανθιά ενζενί παρουσιάστρια, "Το βραβείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης μαρή βλήμα" άκουσα το κοντρόλ να της φωνάζει. Μα να πω την αμαρτία μου για ένα δευτερόλεπτο λίγα κακάκια μου φύγαν από τη χαρά. Τόσα χρόνια υπόθετα γλυκερίνης και καρπαζά, είχε επιτέλους φτάσει η σειρά μου...

*Τα πρόσωπα και τα γεγονότα που εμφανίζονται είναι προϊόν μυθοπλασίας και ουδεμία σχέση έχουν με την πραγματικότητα (μη γελάτε ρε!)

Θα θεσπίσει η Πολιτεία ένα δίχτυ προστασίας για τον συγγραφέα;

Πλέον οι καταγγελίες που φτάνουν στα κεντρικά μας από συγγραφείς στα πρόθυρα νευρικής κρίσης είναι αμέτρητες.Υπερκοστολογημένες εκτυπώσεις και ανατυπώσεις, συμβόλαια κουρελόχαρτα, φέσια και φυσικά άρνηση καταβολής των δεδουλευμένων όταν φτάνει η ώρα της εκκαθάρισης. Δεν είναι υπερβολή να πούμε πως οι εκδότες στην Ελλάδα λειτουργούν σαν παρέα συμμοριτών του κοινού ποινικού δικαίου.

Απέναντι σε αυτή την καθημερινή απαξίωση που βιώνει ο συγγραφέας η Πολιτεία μένει αμέτοχη. Φυσικά στην Ελλάδα ο πολιτισμός αποτελεί άγνωστη λέξη εκτός αν πρόκειται για τις γνωστές φιέστες παρωδία του ιδρύματος Ωνάσση ή τίποτα συναυλίες του γνωστού αοιδού στον Λυκαβηττό όπου ευτυχώς ο λογαριασμός δεν πάει μόνο στο συγγραφέα αλλά στον μαλάκα τον φορολογούμενο ψηφοφόρο.

Δυστυχώς, εξ όσων γνωρίζουμε σε καμία άλλη χώρα της Ευρώπης ο συγγραφέας δεν αποτελεί τέτοιο αντικείμενο οικονομικού εμπαιγμού αφενός διοτί οι εκδότες εκεί αντιλαμβάνονται την ιερότητα των γραμμάτων αφετέρου διότι λειτουργούν έστω και οι στοιχειώδεις δικλίδες ασφαλείας, αξιοσημείωτη πάντως είναι η περίπτωση γνωστού εκδότη που υπερηφανευόταν στον κύκλο του για το πως μαδάει τους μαλάκες τους συγγραφείς του, αυτά για να μην υπάρχουν αυταπάτες...

Νήματα (Γιάννης Σίνης)

Θα μαζέψουν κάποτε

όλα τα κομμένα νήματα

των παγκοσμίων εγκαινίων

και θα τα τοποθετήσουν άγγελοι

θηλιές στους λαιμούς

αυτών που κρατούσαν τα ψαλίδια

stand up tragedy (2η Προδημοσίευση)

Έπρεπε να το είχα φανταστεί. Το θέαμα δύο φουσκωτών μπράβων στο κατόπι σου μπορεί να μην προκαλεί έκπληξη μέσα στη νύχτα αλλά ντάλα μεσημέρι είναι από μόνο του ικανό να σου γεννήσει υποψίες. Οι μπράβοι τα πρωινά κομούνται διοτί τα βράδια είτε στήνονται σα μπάστακες στην είσοδο νυχτομάγαζων είτε πουλάνε προστασία σε άλλα ανταγωνιστικά. Στρίβοντας στο στενό με στριμώξανε στον τοίχο. Ευτυχώς είχα προλάβει να κάνω αναπάντητη στον Πέντρο δευτερόλεπτα νωρίτερα. Ήταν το συνθηματικό- Αν χτυπήσει δύο φορές το τηλέφωνο είμαι σε κίνδυνο, στείλε τα αρχεία στην αρχισυνταξία της El Pais.

Συγγραφείς ραμολιμέντα

Στο Καρτέλ κατά καιρούς έχουμε ασχοληθεί με ghost writers, με συγγραφείς κονφερασιέ, συγγραφείς μαζορέτες αλλά και πολλές άλλες υποκατηγορίες, το εγχώριο λογοτεχνικό τσίρκο ωστόσο δεν μας απογοητεύει ποτέ με τα εξωτικά αλλά και υπό εξαφάνιση είδη που διασκεδάζουν το φιλοθεάμον κοινό. Οι συγγραφείς ραμολιμέντα λοιπόν αποτελούν μια κατηγορία από μόνοι τους. Προσοχή, εδώ δεν έχουμε διάθεση να κράξουμε καθώς για τους συγκεκριμένους τρέφουμε μια αμέριστη συμπάθεια, μας βγάζουν εν ολίγοις την αθωότητα του δεκαπεντάχρονου κάγκουρα που βγαίνει με την κομμένη εξάτμιση και τη σκουλαρίκα παγανιά για να πουλήσει ποζεριά.

Όταν μιλάμε για ραμολιμέντα βέβαια εστιάζουμε στη δημόσια εικόνα που μετά κόπων και βασάνων χτίζουν μέσα από συνεντεύξεις σε βαθυστόχαστα λογοτεχνικά σάιτ (Bovary κ.τ.λ), τις βαρύγδουπές μπαλαφάρες που αρέσκονται να πετάνε την εν γένει παρουσία τους στα σότσιαλ μίντια και πολλά άλλα. Ο εικονιζόμενος Δημήτρης Σωτάκης για παράδειγμα που κάποτε είχε και συγκρότημα (το πιο πρωτοποριακό μάλιστα όπως μας πληροφορούν...οι ίδιοι) με τον έτερο «ακατοίκητο» Θανασσάκη Χειμωνά αποτελεί το old fashion πρότυπο, το παλιό το ορθόδοξο που δεν χωράει απομιμήσεις.

Τα ραμολιμέντα βέβαια δεν είναι ελληνική πατέντα, ο Γάλλος Γιάν Μουαξ που πλακώνεται συνέχεια με τον Ουελμπέκ αποτελεί ένα από τα πιο διάσημα για παράδειγμα με τη διαφορά ότι τουλάχιστον ξέρει να γράφει (Το «Παρτούζ» αποτελεί ένα από τα πιο σπαρταριστά βιβλία της νέας Γαλλικής λογοτεχνίας). Επιστρέφοντας ωστόσο στον Τράκη πέσαμε πάνω στη νέα παρουσίαση βιβλίου του το οποίο προλογίζουν, μαντέψτε…Ο Πέτρος ο Τατσόπουλος και ο Άρης ο Σφακιανάκης (τον οποίον πολύ αγαπάμε καθότι δεινός και ορκισμένος Καρτελίστας) συνοδεία κουτιών “Cialis” προσφερόμενων από την ένωση απεγνωσμένων οικοκυρών βορείων προαστείων, Γλυφάδας, Βούλας και Κολωνακίου. Θα ρωτήσετε τι σχέση έχουν όλα αυτά με το βιβλίο, μα απολύτως καμία θα σας πούμε γιατί αν κάναμε ρεπορτάζ για το βιβλίο θα ασχολούμασταν οπωσδήποτε με άλλους συγγραφείς τους οποίους η εκδοτική μούργα δεν θέλει ούτε να βλέπει, ούτε να ακούει. Παρόλα αυτά δεν μπορούμε να μη ταυτιστούμε με το δράμα της συγκεκριμένης υποκατηγορίας, καθότι αν η φαιδρότητα ήταν κρυπτονόμισμα θα ήταν πιο πλούσιοι και από τον Elon Mask…

ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ (Χριστόφορος Τριάντης)

Είναι κάπως, ανεκτό και θετικό, περπατώντας στην εξοχή (περιπατητικό -φιλοσοφικό δρομολόγιο) να λύνεις προβλήματα, ιδιαίτερα αυτά που αφορούν δικαστικές υποθέσεις ή αποτυχημένες συνευρέσεις (κι είναι πολλές). Μήπως όμως θα ήταν καλύτερη διατύπωση αντί για τη λέξη «προβλήματα», να γραφεί η φράση «απαντήσεις στα ερωτήματα». Μερικά από αυτά (τα προβλήματα και τα ερωτήματα), είναι προτιμητέο να εγκαταλειφθούν, προκειμένου να τεθούν νέα διλήμματα, από νεαρές δασκάλες και ποιήτριες (πρόωρα πικραμένες, λόγω απογοητεύσεων). Τα καινούργια αυτά διλήμματα επαναλαμβάνονται στα ακρωνύμια υπουργικών αποφάσεων και ληγμένων προσδοκιών (πάσης λειτουργίας). Κερδίζεις σωτήριους πόντους από μια τέτοια διαμορφωθείσα κατάσταση και θέτεις προτεραιότητες. Η επανάληψη βοηθά κι όχι η συνήθεια.

Και να η επιτυχία: έρχεται ο ρόλος του μικροοαισθηματία, πλησίον της οριστικής παρακμής (ειλικρινώς είναι προς γενικό θαυμασμό αυτό το πισωγύρισμα της τύχης). Διασάλευση της τάξης. Σε προσέχουν όμως. Και καθώς θα βγαίνεις στο απρόσωπο σύμπαν περιπατητικά και στοχαστικά, μπορείς να εξασφαλίσεις κάτι με προοπτική διημέρου. Δίνεται η δυνατότητα να παρασύρεις (για λίγο ή πολύ) τις μωρές κυρίες (από τη βιβλική παραβολή ο χαρακτηρισμός) στην παρακολούθηση ταυρομαχιών (συμβαίνει και στον κινηματογράφο) ή μιας πολυπόθητης οινοποσίας, κάτω από τα κρανία που τ’ άνοιξαν σε κάποιο εφιαλτικό όνειρο οι Αζτέκοι. Εδώ η φαντασία ξεπερνά τη δράση και γίνεται φωτογραφική ακινησία. Αλλά η κρίση επανέρχεται τροπαιούχα, κατοχυρώνοντας διαπιστώσεις του τύπου : ότι πρέπει να συνεχίζεις να πηγαίνεις στη δουλειά σου τα επόμενα εικοσιτετράωρα ή τα επόμενα χρόνια (καθοριστικός ο επιούσιος άρτος). Η διαδικασία-κατά γενική ομολογία- φαντάζει πως κινείται εναντίον της πλήξης (μέγιστο ατόπημα η πλήξη για τους παρίες, κοστίζει στην ψυχική ισορροπία) και ενισχύει την οικονομική αποτίμηση της υπόθεσής σου. Και σε δεύτερο λόγο ακυρώνει τα ερωτήματα και τα προβλήματα που πλέον δεν έχουν καμία ισχύ, πάρα μόνο λογοτεχνική αξία σε καιρούς πανδημίας ή σε καταστάσεις έλλειψης ερωτικών ενδιαιτημάτων (πάσης φύσεως).

Θα ήταν ευτυχές και επιτυχημένο λογοτεχνικό αποτέλεσμα, η φράση «τα προβλήματα», που υπάρχει στον τίτλο, να συνοδευτεί και με την προσθήκη του επιθέτου «ερωτικά», για να αντιμετωπιστεί η καλλιτεχνική πλευρά των διλημμάτων. Αλλά κάτι τέτοιο θα γίνει σ’ ένα άλλο κείμενο, σ’ ένα άλλο περιπατητικό δρομολόγιο.

Με τι ευκολία πεθαίνουμε (Του Γιάννη Τριανίδη)

Με τι ευκολία αφαιρούμε το έμβιο

Από τη ζήση,

Καπακωμένο με τη φτέρνα της οίησης

Έντομο

Με πληρότητας μειδίαμα εμείς

Με τέρψης χνώτο σε τζαμί θαμπό

Αυτός,

Με το δείκτη κιμωλία και χάρακας

Και βιαστικά παρατηρεί μέσ’ από επιρριπτάριο με κάθετες οπές και να τον κατευθύνουν.

Τις ίνες της λαιμητόμου

Της λεπίδας το σελάγισμα

Καθώς το εκκρεμές συνεχίζει να πάλλει το φαίνεσθαι

Δένεται κι ορέγεται

Κάνει γύρο από τον εαυτό του

Τέμνοντας τη μέρα με τη νύχτα

Το λυκαυγές με το λυκόφως

Όλα σε αρμονική συντεχνία

Εκτελεί

Με τι ευκολία τα κεφάλια σκορπάμε

Σα να αφανίζουμε ανθέων προτομές

Σκορπώντας τα σε αλυκές και βρώσιμα χοιροστάσια

Συμφέροντα ερπύστριες

Με φιλοδοξίες λόγχες ματαιοδοξίας

Χριστού πλευρό κιόλας λαβωμένο

Της αλισάχνης η κρούστα στα χείλη ξαπλωμένο

Όζει

Συμφέροντα βομβιστές αυτοκτονίας

Και ματωμένες παρθένες

Από ξιφολόγχης ρύγχος που στάζει ακόμη το σπέρμα

Σπρώξιμο και τελείωμα άπεφθου οργασμού και παραδομένο το στέαρ

Προσφέρει

Με τι ευκολία λέμε το: ”Σε αγαπώ”

Γεννημένοι σε ματωμένες λεωφόρους

Διανύοντάς τες με χειραψίες γιασεμί

Και με το πέτο γαρύφαλλα αντί τις pochet

Και η υστεροφημία να στέργει εποχές ορχήσεις με λιγότερο δόλιες αντιστίξεις

Με περισσότερες ανιδιοτελείς αγάπες.

Όταν σας "γλεντάει" το Καρτέλ, θα το βουλώνετε...

Σε λίγους μήνες το Καρτέλ θα συμπληρώσει τρία χρόνια ζωής και πέρα από τις συγχαρητήριες επιστολές που έχουμε λάβει από ανθρώπους του πνεύματος και "κοινούς θνητούς" εισπράξαμε μπόλικη κλάψα και "παράπονα" από τους κατά συνθήκη σφογγοκωλάριους των Ελληνικών γραμμάτων.

Η αλήθεια είναι πως κατά κοινή παραδοχή υπήρξαμε λίγο μουρλοί και ακόμα δεν το έχουμε μετανιώσει. Αντί για παράδειγμα να γράφουμε πληρωμένες αγιογραφίες για τα γνωστά "στράκια" υπήρξαμε οι πρώτοι που θεσπίσαμε τα "Χρυσά βατόμουρα", αντί να κουρνιάσουμε κάτω από τη στέγη κάποιου γνωστού νταβατζή (που θα μας χαρτζιλίκωνε αναλόγως) κοπιάζαμε αμισθί για να βγάζουμε τα άπλυτα της λογοτεχνικής και εκδοτικής μούργας στη φόρα, αντί να χρησιμοποιούμε το υστέρημα μας για την "προώθηση" των βιβλίων μας σκορπώντας το στα γνωστά ΑΡΔ κινδυνεύουμε να το χάσουμε σε δικαστικά έξοδα από ενδεχόμενες μηνύσεις (ήδη στα κεντρικά μας έχουν φτάσει μπόλικες απειλές που ευτυχώς δεν έχουν μετουσιωθεί καθότι οι επίδοξοι μηνυτές πρέπει να καθαρίσουν πρώτα με χλωρίνη τη φωλιά τους).

Από μια άποψη δεν ήμαστε απλά μουρλοί, ήμαστε θεόμουρλοι αλλά όπως τραγούδαγε και ο γνωστός αοιδός "Ας τον τρελό στην τρέλα του και μη τον συνεφέρεις". Γι΄αυτόν λοιπόν το λόγο (αλλά και για πολλούς άλλους), όταν το Καρτέλ σας γλεντάει, θα το βουλώνετε...

Η νεολαία πια την ποίηση την ακούει, δεν την διαβάζει

Αν η ποίηση στην Ελλάδα σήμερα διατηρείται στη φορμόλη, τότε το Οξφορδιανό ξυλάγγουρο και η αχαΐρευτη μακαρίτισσα είναι τα βάζα. Όσο πάντως και αν το γνωστό υπουργείο και η Ακαδημία πριμοδοτούν με σάλια και σουαρέ τον Βλαβιανό και τη Δημουλά δυσκολεύομαι να φανταστώ έστω και έναν νέο που θα ταυτιστεί μαζί τους, η ποίηση άλλωστε δεν είναι αποστειρωμένοι κλίβανοι και γεροντικές μωροφιλοδοξίες ούτε κενής ουσίας αυνανισμοί.Η ποίηση είναι περιθώριο, πεζοδρόμιο, ανθρώπινα πάθη και ανατροπές.

Αυτό το κενό που κάποτε γέμιζε το λαϊκό τραγούδι έρχεται σήμερα να αναπληρώσει το χιπ χοπ, το low bap και το ραπ. Λεξ, Τζαμάλ, Στιχοιμα, Eversor και πολλοί άλλοι δεν αποτελούν απλά τα παιδιά της διπλανής πόρτας αλλά καθρέφτες ενός πολυδιάστατου ψηφιδωτού που ευδοκιμεί άλλοτε στα τσιμέντα των τερατόμορφων μεγαλουπόλεων και άλλοτε στην βουβή εγκατάλειψη της επαρχίας. Οι στίχοι τους κινηματογραφικά μοτίβα που εναλλάσσονται, δεν βουλιάζουν στην στασιμότητα αλλά καταγράφουν την εξέλιξη, γίνονται μέρος αυτής και κινητήριος μοχλός. «Κι η μηχανή δουλεύει όσο και μεις, γιατί έχει κύκλωμα, ταμπούρα, πόρτες, λόγω τιμής» (Στίχοιμα, Βαγόνι).

Με άλλα λόγια, στην εποχή του Κέντρικ και του Μέσι, όπως αναφέρει και ο πολυφορεμένος στίχος του Λεξ η τέχνη (οποιασδήποτε μορφής) παράγεται από εκείνους που πιάνουν το σφυγμό της και όχι τους άλλους που χώνουν τη μουσούδα τους σε σηψαιμικές αιμορροΐδες προσβλέποντας σε κρατικά και παντός είδους «χάρες» και διακρίσεις…

Θα ρωτήσει κανείς ποιητές γραφιάδες δεν έχουμε; Πως και δεν έχουμε (Ρεούση, Ντέμη Κωνσταντινίδη, Χριστόφορο Τριάντη και πολλούς άλλους), μόνο που το σύστημα διατηρεί την ίδια αναφυλαξία στην αυθεντικότητα τους έτοιμο από την άλλη να αγκαλιάσει τις γνωστές εμμηνοπαυσιακές και ανοργασμικές αγελάδες που πάντα κοσμούσαν το παρενδυτικό παλμαρέ της ιλουστρασιόν κενότητας (ονόματα εδώ δεν θα πούμε οικογένειες δεν θα θίξουμε). Μόνο που η ποίηση ούτε χρωστάει ούτε της χρωστάνε. Άλλωστε ο Μπουκόφσκι, ο Μαγιακόφσκι, ο Γκόρπας, ο Καββαδίας, η Γώγου έπαιζαν τα ρέστα τους χωρίς ποτέ να τα ζητήσουν πίσω…

ΤΡΕΙΣ ΦΥΛΕΣ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ (Του Χριστόφορου Τριάντη)

ΟΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΟΓΡΑΦΟΙ

Για τους μεγαλοποιητές και τους «καταξιωμένους» συγγραφείς της μικρής μεγάλης μας οικουμένης, έρχεται και μια σημαντική δικαίωση, πιο προσοδοφόρα, από αυτές των πολλαπλών εκδόσεων και των κρατικών επιχορηγήσεων, γίνονται μεγάλοι διδάσκαλοι. Είναι λογικό (και δόκιμο) να προσθέσω στη συλλογή των λογοτεχνικών αποφθεγμάτων και ένα καινούργιο αφορισμό: οι μέτριοι ποιητές και συγγραφείς γίνονται δημιουργιογράφοι. Νεολογισμός, είναι αυτή η αποφθεγματική φράση θα μπορούσε να πει κάποιος, όχι δεν είναι, είναι μία –ακόμη- περιγραφή της λογοτεχνικής πραγματικότητας, της μετα- λογοτεχνικής πραγματικότητας.

Και αφού καθημερινά πλήθη μειράκιων και άλλα ηλικιακά πλήθη (η δόξα δεν γνωρίζει ηλικίες, όπως κι ο έρωτας) επιθυμούν την λογοτεχνική τους εξέλιξη, εμφανίζονται ως σωτήρες οι διδάσκαλοι της γραφής, οι περίφημοι δημιουργιογράφοι. Οι ίδιοι πέρασαν επιτυχώς από τα καλούπια και την δυσκολία της γραφής και αφού έμαθαν τα μυστικά της και τα κοινώνησαν (τι ωραία λέξη για μάρτυρες λογοτέχνες) αποφάσισαν να τα κοινοποιήσουν και στους άλλους, στον λαό. Ίσως βρεθεί μες από το πλήθος ο άξιος ή οι άξιοι που θα εξακοντίσουν τις λέξεις στη σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού ή περίπου στο κέντρο του ήλιου (δίνονται οδηγίες και για θέματα αστρονομίας).

Αλλά επειδή πίσω από κάθε μεγαλεπήβολο σχέδιο, δεν κρύβεται ο δαίμων της ακύρωσης, αλλά το αμείλικτο ερώτημα: ποιος ωφελείται, έρχεται –σαφώς- και η απάντηση, χωρίς πολλές φιοριτούρες και κολασμούς. Λοιπόν, ωφελούνται (τι μίζερη λέξη) οι μεγαλοποιητές και οι εκδότες (γενικά και καθαρά). Οι «μεγάλοι λογοτέχνες» είδαν ή πληροφορήθηκαν ότι μπορούν να βγάλουν μπόλικα χρήματα και να πουλήσουνε μούρη, στυλ και κανένα βιβλίο στους νεόκοπους– πολυπληθείς μαθητές (τους δόκιμους λογοτέχνες). Και πιάσανε δουλειά. Βέβαια, πολλές φορές γίνονται και αξιαγάπητοι εφαψίες με την θέληση των δοκίμων μαθητών και μαθητριών τους. Όλα απαιτούν θυσίες και σωματικές, πέρα από τις πνευματικές. Το σωματικό φρέαρ (εκτός το φρέαρ του πνεύματος) προφέρει μεγάλες απολαύσεις. Το πνεύμα περνά πρώτα μέσα από τις επιδείξεις του σώματος και μετά από τις λέξεις. Και επειδή ο χρόνος βαραίνει τις πλάτες, οι δημιουργιογράφοι ποιητές-λογοτέχνες εφηύραν τα φροντιστήρια. Αυτά τα ευαγή ιδρύματα (και τα προσφερόμενα μαθήματα) συνδέονται νοερώς με τις πηγές και των πυγές της γνώσης και της σάρκας.

Οι «δημιουργίες», όμως κρίνονται από το πνευματικό αποτέλεσμα και την αντίστοιχη παραγωγή. Και να οι ανθολογίες, να τα βιβλιαράκια των δοκίμων, φιγουράρουν στα μίντια και τα υπομίντια (κι είναι πολλά). Δεν είναι λίγο να γυρνοβολάς (να περιφέρεις είναι καλύτερη λέξη) τις τρίχες και τις λέξεις σου, από εδώ και από εκεί, με την σφραγίδα των μεγάλων δημιουργιογράφων-δασκάλων. Ό,τι χασούρα έχεις σε υγρά και φράγκα, αναπληρώνεται από τα μαθήματα και την παραγωγή. Επιτέλους, πήρες τα πνευματικά πιστοποιητικά. Δίδονται αρκετά στα εργαστήρια της δημιουργικής γραφής, τυπωμένα με ανεξίτηλο μελάνι και επικυρωμένα με τις υπογραφές των μεντόρων, για να μην εγείρονται τυχόν ακαδημαϊκές ή άλλες –φιλικές- αμφισβητήσεις. Οι συγγράφεις και οι ποιητές έχουν και τις σχολές τους. Ο μεγάλος δημιουργιογράφος εγγυάται την επιτυχία του νεοσσού, του pullus, κατά τη λατινική γλώσσα (μην ξεχάσουμε και τις κλασικές σπουδές). Δεν υπάρχει κάτι άλλο να προσθέσεις στο πανηγύρι της δημιουργικής γραφής, γενναίο κομμάτι της νεωτερικής λογοτεχνικής μας ζωής.

ΟΙ ΠΑΡΕΝΔΥΣΙΟΓΡΑΦΟΙ

Αλλά κυρίες και κύριοι, αγαπητοί αναγνώστες, οι φυλές της λογοτεχνίας δεν έχουν τέλος. Μιλάμε (και γράφουμε πάντα) για την αναγνωρισμένη, την ελληνική μετα-λογοτεχνία, που κυριαρχεί και φτιάχνει μανιέρες και σχολές με το επίθετο δημιουργικές και κατά κάποιον τρόπο παραπληρωματικές και –δοξαστικά- αντίπαλες (επειδή τυχαίνει να είναι αρκετές και σε κοντινή απόσταση εννοείται). Όλες όμως, συγκλίνουν στην εκδοτική πίτα και στο φιλοθεάμον κοινό, το ανύπαρκτο κοινό στην ουσία (αυξάνεται τα καλοκαίρια, μαζί με την θερμοκρασία). Η φυλή αυτή που θα περιγράψω (όσο γίνεται) έχει δύο στοιχεία, αυτοαναφορικά : είναι οι λεγόμενοι παρενδυσιογράφοι και οι παρενδυσιολόγοι. Γέμισε το λογοτεχνικό σαλόνι. Και προστίθενται κι άλλοι συνώνυμοι περί των ιδεών και των στάσεων, οσμιζόμενοι δόξα και χρήμα. Δυστυχώς δεν έχουν καμιά σχέση με τον Καλιγούλα, τον αφέτη της παρενδυσίας.

Οι Έλληνες παρενδυσιογράφοι είναι τολμητίες και όλες τις ώρες δημιουργούν και γράφουν μαχητικά για τις εκφάνσεις ετούτες. Και είναι σημαντικό να φέρνουν τη ωραία τους μασκαρεμένη ποιότητα, ως πρωταρχικό στοιχείο της γραφής και της ζωής, αλλά έχουν και την ικανότητα και την ζέση να επηρεάζουν πολλούς με τις λογοτεχνικά ορθές τους απόψεις και θέσεις. Είναι της μόδας. Ευτυχώς απέχουν από τις κρυφές παρενδυσιακές αναφορές του Τόμας Μαν στον «Θάνατο στη Βενετία», αλλά τις πλησιάζουν αρκετά και φανερά. Η παρενδυσία είναι ουσιαστικό σημαίνον, γιατί επιτρέπει να αναρριχάσαι σε όλα τα πεδία, πόσο μάλλον στο λογοτεχνικό πεδίο, που εκ φύσεως είναι πιο ελεύθερο και πιο ανοιχτό σε τέτοιες ωραίες στιλιστικές ιδιότητες . Και έτσι σχηματίζεται μια οργανωμένη ομήγυρη που αυτοπροβάλλεται στις γραμμές και στις σελίδες, μην αφήνοντας χώρο για άλλους υποδεέστερους ή «αρνησιοπαρενδυτές». Πρέπει να περάσεις από αυτόν τον Ρουβικώνα (είναι και της επαναστατικής μόδας η λέξη, μην ξεχνιόμαστε) για να ξετυλίξετε τα ταλέντα και τα τάλαντά σας. Αλλιώς μην περιμένετε διάκριση, δόξα και προσοχή. Ο Καλιγούλας θα έβαζε τα γέλια. Από την άλλη είναι μια διέξοδος της υπέρμετρης ευαισθησίας των λογοτεχνών και έτσι πρέπει να την αντιμετωπίζουμε και όχι κάπως αλλιώς. Προχωράμε λοιπόν, με τις σημασίες της παρενδσυσιολογίας και παρενδυσιοογραφής που a priori προεξοφλούν τα μεγάλα δημιουργήματα. Οι αποκλεισμένοι τώρα είναι από την αντίθετη μεριά, και τελικά οι χαμένοι γίνονται μνησίκακοι και φθονεροί, αφήνουν τον χώρο ελεύθερο στους παρενδυσιολόγους. Μα καλά θα μπορούσε να πει κάποιος γιατί τόση αναφορά κάτι τέτοιο δείχνει ένα μίσος και μια μόνιμη μεμψιμοιρία από μέρους του γράφοντος. Αλήθειες είναι αυτά, όμως χρειάζεται και η ωραία υπενθύμιση «γράψε κάτι που δεν μπορείς να το πεις αλλού». Στο κάτω κάτω η ελληνική γλώσσα είναι μεγάλη από την ώρα που δίνει τη δυνατότητα να δημιουργείς νέες λέξεις και νέες αρνήσεις. Οι αρνήσεις δεν αντιπροσωπεύουν την δημιουργία. Αλλά κανένα μεγάλο δημιούργημα δεν γεννήθηκε στηριγμένο πάνω στις αλλαγές των ρούχων και των εσωρούχων. Ό,τι μας στιγματίζει εσωτερικά και εξωτερικά δεν χρειάζεται να γίνεται λογοτεχνία, τα βιώματα δεν χρειάζεται να είναι «καθαρά» και κυρίως δεν χρειάζεται να διαφημίζονται ως τα μέγιστα κατορθώματα του ανθρώπινου είδους. Άλλο να σου αρέσει ο χορός και άλλο να σου αρέσουν οι χορευτές (και οι χορεύτριες), υπάρχει μια διλημματική αξιωματική φράση σε αυτό, που δεν αλλάζει.

ΟΙ ΚΑΛΟΤΑΞΙΔΙΟΓΡΑΦΟΙ

Εδώ η λέξη δεν έχει να κάνει αποκλειστικά με ποιητές και συγγραφείς, αλλά και με το πολυθρύλητο κοινό, τους περιλάλητους και πολλούς αναγνώστες. Πόσες φορές θα γράφει αυτή η λέξη στη μικρή μας οικουμένη, σε κάθε ψηφιακό και μη δίαυλο, σε ιστολόγια, σε κοινωνικά ηλεκτρονικά δίκτυα σε προφίλ, σε καφωδεία, σε ζυθεστιατόρια, σε περγαμηνές (όχι τις παλιές, τις νέες, τις πιο εξελιγμένες), σε δάση και παραλίες (εκεί κι αν ακούγεται, ειπώνεται, εντυπώνεται και τυπώνεται), ταιριάζει και στις κυματογραφίες. Είναι όμως και ευχή προφορική. Κατά τις παρουσιάσεις των βιβλίων οι παρακολουθούντες, φίλοι, αντιφίλοι, συνδρομητές και δημοσιολογούντες, δεν έχουν –παρά μια μόνο λέξη στο στόμα τους: καλοτάξιδο. Ανάθεμα, αν οι μισοί θα ανοίξουν την ποιητική συλλογή ή το μυθιστόρημα (κάτω από τον ήλιο και τα πλούσια εδέσματα). Έμαθαν μια καταραμένη λέξη και την περιφέρουν σελίδα - σελίδα, λες και ανακάλυψαν το ύψος και το βάθος της ποιητικής δημιουργίας κι όχι μόνο.

Δεν υπάρχει μεγαλύτερη κοινοτοπία στον παραγόμενο και «εκστομιζομένο» λόγο απ’ αυτήν την λέξη. Σε λίγο θα τη δούμε να φιγουράρει σε διαφημίσεις, σε αγορές οπλικών συστημάτων, σε προεκλογικές συγκεντρώσεις και φυσικά στις πανελλήνιες εξετάσεις. Τα αντικείμενα του πόθου, προφέρουν, με χαμόγελο και γερές δόσεις ματαιοδοξίας, την φράση και τη φοράνε αμέσως στο μέτωπο και στο εξώφυλλο του βιβλίου (αν μπορούσαν θα την έγραφαν και στις υπόλοιπες σελίδες). Άμα βρεθεί κάποιος και πει ότι δεν θέλει να ακούσει αυτήν την λέξη σε παρουσίαση βιβλίου, σε βιβλιογραφική ανακοίνωση, έχει αυτομάτως ακυρώσει το λογοτεχνικό κοινότοπο σύμπαν. Ας προσφέρει καλύτερα το βιβλίο του μέσα σε καμία πιτσαρία, από το να ταξιδεύει στα πέλαγα της δημιουργίας και των μικροαστικών παραδείσων.

Και τι σημαίνει καλοτάξιδο; Να πουλήσει (είναι εμπόρευμα το βιβλίο πώς να το κάνουμε) καμιά πεντακοσαριά αντίτυπα και ο εκδότης να βγάλει κανένα φράγκο, για να μην αναγκάσει τον συγγραφέα να πληρώσει κάτι παραπάνω για την χασούρα που θα έχει ο ίδιος από τις «καλοταξιδεμένες» λέξεις. Δεν μας είπαν οι πολυταξιδεμένοι δημιουργοί ποιος είναι ο προορισμός του βιβλίου τους, πού πάει ή προς τα πού έχει τελικό σταθμό. Είναι απαραίτητο, για να μη άγχονται όλοι τούτοι που κουνάνε τα μαντήλια και μέσα τους εύχονται (από φθόνο) να μην κάνει ούτε ένα βηματάκι το καημένο το βιβλίο, να μη φτάσει ούτε έξω από τον προβλήτα. Στο μέλλον, (οι προφητείες επιτρέπονται) βλέπω να διανθίζεται και με άλλες εκφράσεις «το καλοτάξιδο». Θα υπάρξει κι η δυνατότητα να προστεθούν τα απαραίτητα του ταξιδιού: οδοντόβουρτσες, αλλαξιές εσωρούχων, κάποια πουκάμισα, πετσέτες, και ίσως και μερικά ζευγάρια υποδημάτων. Ο προφήτης–αναγνώστης μπορεί να παραβάλλει και άλλες παραμέτρους που αντιπροσωπεύουν την λογοτεχνική σωτηρία.

Ποιητά, συγγραφέα, πάρε και κανένα σωσίβιο μαζί σου για την θάλασσα. Όταν το βιβλίο ταξιδεύει στη στεριά, τότε πάρε μαζί ρεζέρβες (για τα αυτοκίνητα) και σιδερένιες ράγες (για τα τρένα), για να συμπληρώνεις τις ανατιναγμένες σιδηρογραμμές και στην πλάτη σου, κουβάλα τα υλικά γεφυροποιίας. Ξέρεις πόσες γέφυρες θα βρεις ανατιναγμένες ή κατεστραμμένες από τα καιρικά φαινόμενα και τους δαίμονες της γραφής, πολλές. Μετά από αυτές τις επισημάνσεις, οι καλοταξιδιογράφοι θα αναγκαστούν να σκεφτούν την καταραμένη κοινοτοπία τους και να την αντικαταστήσουν, με κάποια άλλη αντιταξιδιωτική. Θα κερδίσουν χρόνο και χρήμα.

Αλήθεια οι εκδοτικοί έχουν "αξιολογητές";

Αφορμή για το παρόν editorial στάθηκαν δύο περιστατικά. Στο πρώτο διακεκριμένη μεταφράστρια με πολυετή καριέρα στη Γαλλία με είχε ρωτήσει με γνήσια απορία "Καλά, αυτή η Μαλακατέ έχει τελειώσει δημοτικό;", είχε βλέπετε πέσει ένα βιβλίο της συγκεκριμένης στα χέρια της και της είχαν βγει τα μάτια. Στο δεύτερο συζητούσα με μια φίλη για το φαινόμενο Ουελμπέκ και το βιβλίο του "Υποταγή". Φαντάσου σκέφτηκα να πήγαινε ο δύσμοιρος ο Μισέλ με τα "Στοιχειώδη σωματίδια" στην εμμηνοπαυσιακή τη Μπούρα ή τους γνωστούς γόνους χωρίς "συστάσεις", θα τρωγε μια πόρτα από δω μέχρι το Καματερό...

Το ερώτημα λοιπόν είναι για μια ακόμα φορά ρητορικό, εδώ δεν έχουν επιμελητές, διορθωτές, μεταφραστές...αξιολογητές θα έχουν. Ξέρουν ωστόσο να ξεχωρίζουν τα "στράκια" και τις παχιές αγελάδες με εξαιρετική δεινότητα. Φυσικά όπως έχουμε επισημάνει η ζημιά στην εγχώρια λογοτεχνική κληρονομιά είναι τεράστια, πάνε οι Γαβριηλίδηδες, οι "Εστίες" και οι παραδοσιακοί εκδότες που στήσαν από το μηδέν μαγαζιά και όχι παραμάγαζα και τα "πονούσαν" με όλα τα στραβά και ανάποδα τους. Που γνώριζαν με τη βοήθεια καταρτισμένων συνεργατών να βγάζουν Σουρούνηδες, Μουρσελάδες και Ταχτσήδες.

Φυσικά ο εκφυλισμός της Ελληνικής λογοτεχνίας συνεχίζεται, και αν ποτέ πάρει το αυτί σας για κανέναν "αξιολογητή" μη δώσετε βάση, ηθοποιός θα ναι...