Ποιο βασικό δομικό συστατικό απουσιάζει από τους Έλληνες συγγραφίτσους…

Προφανώς εδώ δεν θα μιλήσουμε για κονφερασιέδες που τους γράφουν τα βιβλία τους ταλαίπωροι επιμελητές, δεν θα μιλήσουμε για ψωραλέες αρκούδες που τρέχουν πίσω από τον αρκουδιάρη τους σε περιοδείες ανά την επικράτεια, δεν θα μιλήσουμε καν για εμμηνοπαυσιακά Διβανοειδή. Όλοι τους αυτοί δεν λογίζονται καν ως συγγραφείς και οφείλουμε να το ξεκαθαρίσουμε.

Ωστόσο ακόμα και οι νεόκοποι συγγραφείς που προσπαθούν να μπουν στα καλούπια των εκδοτικών χαμαιτυπείων στερούνται ενός βασικού συστατικού. Και αυτό δεν είναι άλλο από τη συγκίνηση. «Αν είναι να γράψεις κάτι χωρίς συγκίνηση τότε μην το γράψεις καν». Μου είχε πει κάποτε ένας πολύ γνωστός ηθοποιός με τον οποίο είχα την τύχη να συνεργαστώ.

Αν ωστόσο ανατρέξουμε σε παλαιότερες δουλειές, πριν πάρουν τα ηνία των εκδοτικών παραμάγαζων οι ανίδεοι γόνοι τα παραδείγματα ήταν αρκετά. Μπορούσε να τη βρεις στο σκέρτσο των διαλόγων του τεράστιου Μιχαηλίδη, στις εγκοπές των υπαρξιακών αδιεξόδων του Ραπτόπουλου, σε κάθε πρόταση του Καρυδάκη φυσικά.

Για να μην παρεξηγηθώ βέβαια η off Broadway λογοτεχνία εξακολουθεί να μας δίνει πολλά και δυνατά παραδείγματα, αρκεί ο αναγνώστης να ψάξει με επιμονή κάτω από τα σκουπίδια με τα οποία τον ταΐζουν…

Υ.Γ: Η φώτο από την εμβληματικότερη ταινία όλων των εποχών βασισμένη στο ομότιτλο βιβλίο του Philip Djian. Όπου η συγκίνηση καταλαμβάνει κάθε πόρο του δέρματος ανασηκώνοντας τον με το μεγαλείο της…

Μαύρο και μονό (Βαγγέλης Λαμπρόπουλος)

Γύρω απ' τους μαύρους κύκλους μας

στριφογυρίζουν

οι ζωές μας

απειθαρχώντας σε τροχαία

σε φωτεινές ενδείξεις

-εν γένει-

στον δακτύλιο της κυκλοφορίας.

άκου άκου τη βροχή•

βγάζει πάλι γούστα

στα ελενίτ.

Θα πέσει το σκοτάδι

θα ανάψουμε

-εν τω μεταξύ-

πολλά τσιγάρα

Θα μάθουμε απ' το γρεζι της φωνής

το μίσος για την εξουσία

Θα μάθουμε την αγάπη•

Θα μάθουμε

να στιβουμε την νύχτα με τα χέρια μας

για έναν στίχο.

Συγγραφείς γελοτοποιοί

Δεν είναι instagramers, δεν είναι influencers, δεν είναι tik tokers, είναι κάτι μεταξύ ή ίσως ένα υβριδικό κατασκεύασμα στον μαγικό και αρκούντως παρενδυτικό κόσμο της Ελληνικής (παρα)λογοτεχνίας. Μπορεί βέβαια να μην έχουν την ίδια επιτυχία όπως η Paris Hilton, ο Andrew Tate ή έστω η Αναστασία Γιουσέφ ωστόσο τα εκδοτικά παραμάγαζα τους λατρεύουν όπως ο αρκουδιάρης που βαράει το ντέφι του στην αρκούδα.

Οι αιμορροΐδες της Πατάκαινας βαράνε παλαμάκια, η Μπούρα μουσκεύει μέχρι της σάλπιγγες ενώ ο Μίνωας ή τα ξινισμένα χαλούμια της Διόπτρας στρώνουν κόκκινο χαλί. Το ερώτημα ωστόσο είναι πως βρίσκουν το χρόνο να γράψουν. Μα ποιος σας είπε ότι γράφουν, ορισμένοι απλά αναθέτουν το βιβλίο τους στον εκάστοτε φουκαρά επιμελητή ενώ συχνά τον βρίζουν και του κάνουν και υποδείξεις (ναι, έχουμε ζωντανά παραδείγματα).

Ασφαλώς υπάρχουν και οι ψυχαναγκαστικοί που αν δεν βάλουν το σκύλο τους ή τα μπακλαβαδάκια θα πάθουν υπογλυκαιμία. Όπως ο εικονιζόμενος (ένθετη φώτο). Σε αυτό το πανηγυράκι της φτήνιας, της ευτέλειας, της ανοησίας βέβαια δεν χωράνε «συμβιβασμοί». Η ιερότητα του βιβλίου θυσιάζεται σε πάσης φύσεως καραγκιοζιλίκι αλλά και την εμμονή των εκδοτικών παραμάγαζων για εύκολο και άκοπο κέρδος.

Εύλογο το ερώτημα γιατί ανάμεσα σε τόσους φελλούς επιπλέουν οι συγκεκριμένοι. Μα γιατί μπορούν. Το χεις εύκολο πράγμα να θυμούνται τα φεισμπουκικά γενέθλια και των 5.000 διαδικτυακών τους φίλων (μου χει τύχει συγγραφέας που χωρίς να με ξέρει μου ευχόταν κάθε χρόνο μέχρι που τον σκυλόβρισα), να καρφιτσώνουν καρδούλες σε κάθε σχόλιο, να τρέχουν από Μενεγάκη σε Κουτσελίνη και τούμπαλιν, να πουλάνε και το νεφρό της μάνας τους.

Είπαμε. Η τέχνη θέλει «θυσίες»…

Ντέτλεφ Ρόβεντερ: Το τέλειο Έγκλημα

Το εξαιρετικό αυτό ντοκιμαντέρ περιγράφει τις συνθήκες της δολοφονίας του Ντέτλεφ Ρόβεντερ λίγο μετά την ενοποίηση των δύο Γερμανιών. Μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου η ελπίδα και ο ενθουσιασμός δίνουν τη θέση τους σε μια πραγματικότητα σκληρή και επώδυνη. Πως η φτωχή, προβληματική που πρώην κομουνιστική ΛΔΓ θα ενσωματωθεί στην καπιταλιστική Δυτική Γερμανία.

Άνθρωπος κλειδί σε αυτή την διαδικασία είναι ο πρόεδρος της Treuhandanstalt Ντέτλεφ Ρόβεντερ. Τι εστί Treuhandanstalt; Ένας οργανισμός ο οποίος είναι υπευθυνος για την αναδιάρθρωση, τη ρευστοποίηση και την εξυγίανση των πρώην ανατολικογερμανικών βιομηχανιών. Τη συνέχεια μπορείτε να την προβλέψετε: Απολύσεις, μείωση μισθών,ανέχεια, λουκέτα…σε χρόνο ρεκόρ ο Ρόβεντερ θα καταφέρει να γίνει ο πιο μισητός άνθρωπος στην Ανατολική Γερμανία.

Τα έργα και οι ημέρες του βέβαια δείχνουν πως κάθε άλλο τυχαίος ήταν γι αυτή τη δουλειά. Από την εποχή που ως πρόεδρος της Hoesh στο Ντόρτμουντ απέλυσε τα δύο τρίτα του προσωπικού. Με λίγα λόγια ο Ρόβεντερ δεν αποτελεί κάποιον οραματιστή αλλά έναν στυγνό βρωμοκαπιτάλα που φυσικά επιλέγεται για να κάνει τη βρώμικη δουλειά πριν πέσει νεκρός από τα Καλάσνικοφ της τρομοκρατικής οργάνωσης RAF (Φραξιά Κόκκινος Στρατός)

Εν κατακλείδι πρόκειται για ένα άρτιο ντοκιμαντέρ που εκτός από το να σου μεταφέρει το σφυγμό της εποχής δίνοντας το στίγμα της ιστορικής αυτής επανένωσης εξετάζει όλες τις παραμέτρους αλλά και τους πρωταγωνιστές αυτής της υπόθεσης (από την αντιτρομοκρατική μέχρι την οικονομική ελίτ) για να ρίξει φως σε μια ιστορία που συγκλόνισε το νεότευκτο κράτος της Ενιαίας Γερμανίας.

spleen 2023 μ.Χ. (Βαγγέλης Λαμπρόπουλος)

Άννα, τα προάστια σκοτεινιάζουν

ξαφνικά

τις Κυριακές

οι φτωχοδιάβολοι βυζαίνουν τις σκιές

στα πάρκα

όλες οι πόρτες γίνονται

είσοδοι κινδύνου.

Και είναι άγριος ο καιρός

φωτιά και σίδερο και ομίχλη

οι ράγες κόβουν τα όνειρα στη μέση

είναι άγριος ο καιρός

και μακελειό βαθύ κι αργόσυρτο

σαν ορεινός χορός.

Σκοτεινιάζουν σκοτεινιάζω

πίσω απ’ τα παράθυρα

καίει μια λάμπα

την φλερτάρουν τα ζωύφια

δεν την αφήνουν σε ησυχία

δίπλα στο ψωμί

ζυμώνεται ο εφιάλτης

ο εφιάλτης που μαδά

τα βλέφαρά μας

με μπόλικο οίκτο

με μπόλικη α γ ά π η

οδηγάμε

ξεγελιόμαστε

ξεχνάμε πως υπάρχουμε

είμαστε η λευκή γραμμή

στο οδόστρωμα

μας καταπίνει αδιάφορα η ζωή

πάλι και πάλι.

Τα πνεύματα του Ινίσεριν (Κριτική)

Όσοι είχαν ενθουσιαστεί από το αριστουργηματικό «Αποστολή στην Μπρίζ» δεν θα μπορούσαν να μείνουν αδιάφοροι στην επανένωση του σκηνοθέτη Martin McDonagh με το πρωταγωνιστικό δίδυμο Farel-Gleeson. Μόνο που ο ανεβασμένος πήχης των προσδοκιών εδώ δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Γιατί ναι μεν «Τα πνεύματα του Ινίσεριν» δεν είναι κακή ταινία, αλλά σίγουρα η εμμονή στη μανιέρα δεν την απογειώνει.

Εξηγούμαι. Σε ένα μικρό απομονωμένο νησί της Ιρλανδίας η σχέση των δύο κολλητών Κολμ και Πάντρικ περνάει κρίση όταν ο πρώτος αποφασίζει να διακόψει χωρίς λόγο την επαφή του με το φίλο του. Στην προσπάθεια του τελευταίου για επανασύνδεση ο Κολμ θα του δώσει ένα ανατριχιαστικό τελεσίγραφο. Κάθε φορά που θα προσπαθεί να τον προσεγγίσει θα κόβει και από ένα δάχτυλο του.

Έτσι ξεκινάει μια Μπεκετική ιστορία χωρίς ωστόσο το μαύρο χιούμορ της «Μπριζ» με άνευρες ερμηνείες και προβλέψιμα αστεία που ακολουθούν τον ίδιο τυφλοσούρτη.

Ναι η ταινία μπορεί να ιδωθεί σαν μια εύστοχη αλληγορία πάνω στον Ιρλανδικό εμφύλιο αν θεωρήσουμε πως οι δύο φίλοι αντιπροσωπεύουν τα αντιμαχόμενα στρατόπεδα καθολικών και προτεσταντών αλλά από μόνο του δεν φτάνει. Ούτε αρκεί η εξαιρετική ερμηνεία της Keri Gordon ως η καλόκαρδη αδερφή του Πάντρικ που επιτελεί ρόλο διαμεσολαβητή μέχρι να τα βροντήξει και να φύγει. Η άρτια παραγωγή, η ομολογουμένως εξαιρετική σκηνοθεσία το φολκλορικό Ιρλανδικό τοπίο συνθέτουν μια ταινία που απλά ξεχωρίζει λόγω της γενικότερης ένδειας που επικρατεί στον σύγχρονο κινηματογράφο.

Η εκτέλεση (Αχιλλέας Σωτηρέλλος)

«Έχω κάνει μια κράτηση στο όνομα Ιγκόρ Κολάροφ»

Παρατήρησε το ανέκφραστο πρόσωπο του ρεσεψιονίστ και λίγο πιο κάτω την παλάμη του να ανοίγει μηχανικά για να υποδεχτεί το διαβατήριο του. Το κράτησε μέσα της περνώντας σχολαστικά τα στοιχεία του στο δίκτυο του υπολογιστή.

«Μετρητά ή κάρτα;»

«Μετρητά»

«Δωμάτιο 309, στον τρίτο όροφο , το πρωινό σερβίρεται από τις εφτά έως τις δέκα, καλώς ήρθατε στην Αθήνα κύριε Κολάροφ»

«Μόνο τη νύχτα αυτή η πόλη φαίνεται όμορφη», αναλογίστηκε, «Μην παρασυρθείς όμως, καλύτερα να νοικιάσεις καμιά βίζιτα, ο σύνδεσμος θα σε καλέσει μόλις ειδοποιηθεί ότι έχεις φτάσει για να συναντηθείτε στο φουαγιέ». Δεν πέρασαν παρά λίγα λεπτά αφότου έκλεισε την πόρτα πίσω του για να ακούσει την κλήση, βούρτσισε βιαστικά τα δόντια του και κατέβηκε. Στο βάθος της σάλας καθόταν ένας κοντοκουρεμένος τύπος με μαύρο κουστούμι σκυμμένος πάνω από ένα παλιό τεύχος της Izvestiya, πήγε και κάθισε δίπλα του αναγκάζοντας τον να σηκώσει το βλέμμα του.

«Είχατε καλό ταξίδι;»

Τον ρώτησε με πεντακάθαρη Μοσχοβίτικη προφορά.

«Δεν έχω παράπονο»

Απάντησε προσπαθώντας να καλύψει τη δική του.

«Από πού είστε;»

«Κράσνονταρ Κράι»

«Έχετε καλή ομάδα φέτος, πάτε για πρωτάθλημα»

Τον εκνεύριζε πάντα η υποτιμητική πρωτευουσιάνικη συγκατάβαση, αλλά το μόνο που σκεφτόταν τώρα ήταν η δουλειά.

«Λοιπόν;»

Ρώτησε ξερά για να τελειώνει μια ώρα αρχύτερα με τις περιττές εισαγωγικές σαχλαμάρες, ο άντρας απέναντι έβγαλε από τον χαρτοφύλακα ένα φάκελο και τον έτεινε μπροστά του.

«Περιέχει την φωτογραφία του στόχου σου και μια επιταγή πενήντα χιλιάδων ευρώ. Όταν αποσυρθείς στο δωμάτιο μπορείς να την μελετήσεις με την ησυχία σου. Η δουλειά πρέπει να γίνει μέσα στις επόμενες πέντε μέρες. Ο πελάτης θα σε πάρει από ασφαλή σύνδεση για να σου δώσει οδηγίες. Καλή επιτυχία»

***

Ο εκτελεστής συμβολαίων θανάτου δεν σκέφτεται ούτε ρωτάει, απλά πατάει τη σκανδάλη διώχνοντας τη σφαίρα από τη θαλάμη, κάνει αυτό που οι περισσότεροι διστάζουν να κάνουν ή πρέπει να έχουν ένα ισχυρό και αδιαπραγμάτευτο κίνητρο. Το δικό του κίνητρο είναι μόνο χρηματικό. Δεν τον ενδιαφέρει η ζωή που θα αφαιρέσει ούτε οι συνθήκες, μόνο να το κάνει καλά, επαγγελματικά. Έκλεισε τη συνδιάλεξη κοιτάζοντας τα φώτα της πόλης να απλώνονται σαν ιστός. Επανέφερε στο νου του τα λόγια του πελάτη.

«Πρόκειται για σκληρό καρύδι, κυκλοφορεί πάντα οπλισμένος και έχει μάτια ακόμα και στην πλάτη. Η μόνη στιγμή που μπορείς να τον αιφνιδιάσεις είναι όταν πηγαίνει το γιο του στο σχολείο. Έχει το πιστόλι κρυμμένο στο τσαντάκι και την προσοχή του στραμμένη στον κανακάρη του. Ο μικρός είναι το άσυλο του κατάλαβες, δεν πιστεύει ότι κάποιος μπορεί να τον σκοτώσει μπροστά στα μάτια του. Αύριο το πρωί ο σύνδεσμος θα σου προμηθεύσει ένα αυτοκίνητο μάρκας Kia και τύπου Rio. Με αυτό θα παρακολουθείς την διαδρομή του στόχου σου από το σπίτι στο σχολείο. Η δουλειά θα γίνει την Τετάρτη, αφού τελειώσεις ο σύνδεσμος θα σε περιμένει τρία στενά πιο πάνω. Θα βάλεις φωτιά στο αυτοκίνητο και θα επιβιβαστείς στη μηχανή του που θα σε μεταφέρει στο αεροδρόμιο για να πάρεις την πτήση σου. Σύμφωνοι;»

Ο εκτελεστής δεν σκέφτεται ούτε ρωτάει. Επανέλαβε στον εαυτό του βάζοντας δύο δάχτυλα Tullamore στο ποτήρι και ρίχνοντας ένα παγάκι. Πληκτρολόγησε στο ίντερνετ τη λίστα με τα γραφεία συνοδών. Πάτησε ένα στην τύχη βλέποντας στην οθόνη τις φωτογραφίες των κοριτσιών. Δεν ήθελε συμπατριώτισσα του, όταν βρισκόταν σε αποστολές εκτός έδρας φρόντιζε να έχει τα νότα του φυλαγμένα από κάθε άποψη, οι Ελληνίδες βέβαια ήταν υποδεέστερες αλλά αυτό ελάχιστα τον ένοιαζε, μονάχα να γίνει καλά η δουλειά, και για να γίνει καλά η δουλειά όφειλε να αποβάλλει κάθε έγνοια και άγχος απ το κεφάλι του. Διάλεξε μια ζουμπουρλή που το γραφείο στην εισαγωγή την προμόταρε σαν την κοπέλα της διπλανής πόρτας, δύο ώρες αργότερα χτυπούσε τη δική του.

***

«Καλό σας ταξίδι κύριε Κολάροφ»

Του είπε η όμορφη συνοδός εδάφους επιστρέφοντας του το διαβατήριο. Κάθισε περιμένοντας να δει την αναγγελία της πύλης επιβίβασης στον φωτεινό πίνακα. Δεν θυμόταν το πετρωμένο βλέμμα του στόχου του, χρειάστηκε ευτυχώς να ξοδέψει μια μόνο σφαίρα για του τρυπήσει τον κρόταφο, ο φλοιός του κρανίου είναι πιο λεπτός στο συγκεκριμένο σημείο. Το βλέμμα του παιδιού ωστόσο του είχε εντυπωθεί πολύ καλά, βλέμμα απορίας και έκπληξης, ανήμπορο να χωρέσει μέσα του τα κρίματα της ανθρωπότητας. Η πύλη εισόδου εμφανίστηκε στον πίνακα διώχνοντας βιαστικά την ανάμνηση. Σε τρεις ώρες θα βρισκόταν στη Μόσχα, θα πέταγε το πλαστό του διαβατήριο στις όχθες του Μόσκοβα, θα γινόταν για λίγες μέρες ξανά ο Αντόν, πιθανώς να έκανε και μια βόλτα από διαμέρισμα της μητέρας του στα περίχωρα. Είχε πολύ καιρό να τη δει…

Πόσους ακάλυπτους αντέχει η ελληνική λογοτεχνία;

Το εικονιζόμενο σίχαμα συνελήφθη για ακάλυπτες επιταγές και υπεξαίρεση. Πριν από κάτι μήνες ένα άλλο σίχαμα συνελήφθη για παιδοφιλία. Αυτά τα σιχάματα δεν βγήκαν τυχαία στο λογοτεχνικό προσκήνιο, ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΚΑΝ. Από εκδοτικά παραμάγαζα, μανατζαραίους, αρδάκια και μια απούσα πολιτεία που μοιράζει "κρατικά" σε ημετέρους. Το έχουμε ξαναπεί πως η ζημία που έχουν κάνει στη λογοτεχνία είναι τεράστια, δεν είναι μόνο πως έχουν καταντήσει τον λογοτέχνη συνώνυμο του αλήτη αλλά πως, το κυριότερο, μια τρομερά ταλαντούχα γενιά συγγραφέων θα χαθεί εξαιτίας τους γιατί έκανε το "έγκλημα" να επενδύσει στην ποιότητα της και όχι σε κάθε λογής αργυρώνητο πουστριλίκι.

Στο ερώτημα πόσους ακάλυπτους χωράει η ελληνική λογοτεχνία, η απάντηση είναι αμέτρητους.

Σκάσε ρε μούλε!

Πριν στεγνώσει το αίμα της τραγωδίας στα Τέμπη έπιασαν δουλειά οι επαγγελματίες δημοσιολογούντες. Είχαν προηγηθεί βέβαια οι δημοσιογράφοι στρώνοντας το δρόμο της χυδαιότητας για να περάσουν έρποντας οι έχοντες άποψη επί παντός επιστητού.

Δεν μας προκάλεσε έκπληξη η μπαρουφολογία του Χωμενίδη, ήταν άλλωστε αναμενόμενη και βγαλμένη από την ίδια μανιέρα που κάθε μικρό ή μεγάλο θέμα της επικαιρότητας αξιοποιείται. Η αντίφαση της εισαγωγής με τη συνέχεια του κειμένου ωστόσο ελαφρώς μας ξένισε. Καθότι ο γνωστός μαϊντανός αφού μας προτρέπει να σωπάσουμε και να μην προβούμε σε πρώιμα, επιπόλαια συμπεράσματα δίνει τη δική του εκδοχή για το τι πάει και δεν πάει καλά στη χώρα ως άλλος μαθητευόμενος πολυθεσίτης (που πράγματι είναι).

Δεν πρέπει να αναθεματίζουμε την ιδιωτικοποίηση διότι δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι πως ήταν αυτή που οδήγησε στην τραγωδία λέει όταν εμπεριστατωμένο ρεπορτάζ του TPP (ένα από τα πολλά παραδείγματα) αναλύει την αποσάθρωση ενός οργανισμού όταν διασπάται ανάμεσα στον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα (με τον πρώτο να αρπάζει τα φιλέτα και τον δεύτερο να υπολειτουργεί).

Ακολούθως, αραδιάζοντας τα μισά κλισέ της βιβλιογραφίας του βγάζει συμπεράσματα για την πρόοδο της χώρας, την εποχή της ψηφιοποίησης, τα σουβλάκια του Έλβις (Θα πω εγώ) κ.ο.κ.

Ο λεγόμενος πνευματικός κόσμος αυτής της χώρας είναι μια αντανάκλαση των παθογένειών της ή- για να το κάνουμε πενηνταράκια- αυτός που της «πρέπει». Άλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι πραγματικά φωτισμένοι άνθρωποι με μεστό λόγο έχουν σκόπιμα εξοβελιστεί για να παίρνει μικρόφωνο το κάθε "λογοτεχνικό" παρατράγουδο. «Σηκωθήκαν οι τουαλέτες και κατέβηκαν τα βουνά» λέει ένα αλβανικό ρητό και επειδή από τους γείτονες δεν διαφέρουμε και πολύ μπορεί σχεδόν αυτούσιο να προσαρμοστεί στην καθ’ ημάς πραγματικότητα. Όμως εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με μια απλή κυβερνητική αβλεψία αλλά με μια τραγωδία όπου ο κάθε μούλος οφείλει (αν δεν έχει κάτι χρήσιμο να πει) να σωπάσει…