ΠΕΡΙ ΚΟΙΝΟΤΟΠΙΩΝ (Του Χριστόφορου Τριάντη)

Οι επιτυχίες του πολιτισμού και του λογοτεχνικού σύμπαντος (πάσης φύσεως) οφείλονται εν πρώτοις, στις εκδιδόμενες κοινοτοπίες (αναρίθμητες κι αριθμημένες) και σε δεύτερο λόγο στις προφορικές και ηλεκτρονικές – τηλεοπτικές τοποθετήσεις. Αυτές οι παραγωγές κρίνονται λίαν απαραίτητες για τον γενικό και αντικειμενοποιημένο κόσμο. Διαθέτουν και πεδίο εφαρμογής, ένεκα της ευκολίας να ειπωθούν και της διάδοσής τους, μέσω των ποικίλων διαύλων. Οι αθάνατες κοινοτοπίες ορθοτομούνται από τα υψηλά στρώματα (οικονομικά, πνευματικά και πολιτικά) και από τα διανοουμενίστικα (και συναφή) πολιτιστικά - εκδοτικά κέντρα, προς τέρψη και παιδαγωγία του φιλοθεάμονος (και καλλιεργημένου) κοινού.
Στο περίβλημα των κοινών τόπων, μαζεύονται, συστεγάζονται και συναγελάζονται οι μεγαλοαστοί και οι ημιδιανοούμενοι της μικρής – μεγάλης οικουμένης. Αναζητούν ηδονές και επιτυχίες (όλων των αποχρώσεων), με το αζημίωτο βέβαια. Ταχύτητες μετριοτήτων και επέλασης του πεδίου της πάλης, με τα ίδια, γνωστά αποτελέσματα, αιώνες κι αιώνες. Στην μεγάλη πρόοδο προστίθενται, κατά τακτά διαστήματα, διάφορες πολεμικές ενέργειες ή ελεγχόμενες πανδημίες, αντιμετωπίσιμες από την δημοκρατική οργάνωση των κοινωνιών, των προηγμένων και πολιτισμένων κοινωνιών και των αντίστοιχων διεθνών οργανισμών.
Αλίμονο, ξέφυγα λίγο από το θέμα. Αναγκαστικά, η παραπάνω παράμετρος (γραπτή και φραστική) αντίκειται στις κοινές φόρμες περί γραφής και παρουσίασης του λόγου. Αλλά θα συνεχίσω, καλύπτοντας ένα ευρύτερο πεδίο. Εξαίρετο όχημα για τη λαϊκή σοβαροφάνεια και τη χυδαία εμβρίθεια: οι οικονομικές φράσεις και οι γενικές απόψεις. Γνήσιο κατασκεύασμα της ημιμάθειας και της ημιπολιτισμένης προστυχιάς. Και το μέγιστο: γίνονται κτήμα (με μεγάλη προθυμία) και των κατώτερων τάξεων (και κατατάξεων). Θεία πλατφόρμα για να προχωρήσεις και να φτιάξεις τον ανύπαρκτο ταξικό χαρακτήρα σου και την παιδευτική σου περιουσία (και όχι μόνο).
Οι «ωραίες» κοινοτοπίες είναι οι εξής: η τίμια (και ημιδιεφθαρμένη, όπως παρουσιάζεται στις ταινίες και στις δολοφονίες) εργασία και ο χρόνος-χρήμα. Λειτουργούν απαγορευτικά και εξοβελίζουν τον θυμό (ή την αηδία) προς τα άγια και τα ιερά τού συμφέροντος και της ιδιοκτησίας. Βεβαίως, βεβαίως, ενισχύονται από την κορυφαία κοινοτοπία: να είσαι καλό παιδί, ευγενικό ιδιαιτέρως, μορφωμένο και υπάκουο. Ο κόσμος σού ανήκει ή τον κατακτάς με τις προσωπικές δυνάμεις σου. Να ακολουθείς τα όνειρά σου, σε προστάζουν οι γκουρού, πάσης δυναμικής. Αισιοδοξία λοιπόν και πίστεψε στον εαυτό σου. Ατάκες ως ηλεκτρονικές σημαίες, προς κοινωνική – ερωτική χρήση και προς πάσης φύσεως δερματοστιξίες. Οι μικρές διεφθαρμένες κινήσεις επιτρέπονται στον μυστικό καπιταλιστικό μας κόσμο. Είναι και αυτές μια κοινοτοπία, αλλά συνταιριάζει μαζί με τις ναρκωτικές - ψυχότροπες ουσίες στην αναζήτηση της ευτυχίας. Περιλάλητες σοφίες ειπωμένες και γεγραμμένες σε πολυπληθή τμήματα δόκιμων λογοτεχνών, δημιουργικής γραφής. Έρχονται, ως βοήθεια, και οι κοινοτοπίες : ιδεολογικές, εργασιακές, πατριωτικές και πρόσφατα οι κοσμοπολίτικες (είναι της μόδας ο μεσσιανικός ανθρωπισμός). Έχουν πέραση στα συμπόσια των εκλεκτών, των αστών, των ποιητών, των ποιητριών και των καλλιτεχνών (εν πολλοίς και εν ολίγοις). Ξέρεις ότι αν προσλάβεις τις ιερές κοινοτοπίες και τις προβάλλεις ευθέως κι άμεσα, κερδίζεις συμμετοχή (πρακτική κι ουσιαστική), εξέλιξη κι ανέλιξη, κατά κάποιο τρόπο.
Μην ξεχνάς να πάρεις τον Μπουκόφσκι αγκαλιά και τις κοινότοπες ατάκες του, από τη μια, και από την άλλη τον Λειβαδίτη. Το λογοτεχνικό ύφος του, ταιριάζει σαν το αλάτι, σε πλήθος αστικών συνεστιάσεων και μοχθηρών διαλέξεων. Και στα εγχώρια δεδομένα, ας προστεθούν οι ποιητικές κοινοτοπίες της Δημουλά, μαζί με τα γαλλικά της Αρβελέρ. Συνδυασμός ιστορίας και λόγου. Και όταν δεις ένα κοινό ή πολλά «κοινά» (κανονικές λαοσυνάξεις), να απαρτίζονται από μικροαστούς, πολυδύναμους ανθρωπιστές κι αρκετούς ευώνυμους καλλιτέχνες, ξεκίνα τον κοινότοπο λόγο (γραπτό και προφορικό), θα περάσεις για μεγάλο πνεύμα. Καλό είναι να κρατάς και έναν κατάλογο με τα κρατικά λογοτεχνικά βραβεία. Δηλαδή σε ποιους έχουν δοθεί τα τελευταία 21 χρόνια και να κυκλοφορείς με τα έργα τους, ανά χείρας και επί των χειλέων σου. Αναγνώριση και επιτυχία. Καλώς ήρθες στο σινάφι των εκλεκτών και πεφωτισμένων.
Στις κομματικές–πολιτικές συγκεντρώσεις και συνάφειες, (στις φιλελεύθερες- δημοκρατικές, αυτή κι αν είναι κοινοτοπία) έχουν γοητεία οι κάθε είδους ευρωπαϊκούρες, δηλαδή να λες Ενωμένη Ευρώπη και να εννοείς: Ζισκάρ ντε Εσταίν, Σμιτ, Ζακ Ντελόρ, Λαγκάρντ, Μιτεράν, Ούρσουλα ντε Λάιεν, Μάριο Ντράγκι (διασώστης τραπεζίτης), Μακρόν και Δημοκρατικό κόμμα, (εν Ιταλία και κυρίως εν Αμερική), Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, πτώση των τειχών, αύξηση των συντάξεων και των επιδοτήσεων, άνοιξη (με την έννοια της μεγάλης προόδου, οικονομικής και πολιτικής) των αγορών και σωτηρία δια των τραπεζών (σώζουν λαούς και ανθρώπους, μεμονωμένα και γενικώς). Εσχάτως, εκστομίζεις και γράφεις για ενεργειακή οικονομία, για (εσωτερικό) φωτισμό ψυχών, ίσως και των σωμάτων. Αγία ενέργεια και σωστή πλευρά της ιστορίας. Αυτά τα τελευταία να επαναλαμβάνονται και με κάποια προσωδία. Επειδή όμως, υπάρχει κι ο φόβος του ακροδεξιού - εθνικιστικού ακροατηρίου είναι απαραίτητο να δείχνεις ότι φοβάσαι για την ασφάλεια της φιλελεύθερης δημοκρατίας ή της πολιτειακής δημοκρατίας που κατακτήθηκε με αγώνες (τονίζεις τη λέξη αγώνες). Συνεχίζεις με ζέση, υπερθεματίζοντας ότι το δημοκρατικό πολίτευμα είναι το μόνο που δίνει ευκαιρίες πλουτισμού και κοινωνικής ανόδου σε πολλούς, ανεξάρτητα από τις ενεργειακές κρίσεις ή τις πολεμικές πανδημίες, που ενσκήπτουν (ξαφνικά και μαγικά) και μας βασανίζουν. Το μυστικό είναι ότι οι κρίσεις γεννούν μεγάλες κοινοτοπίες και φοβιστικά σύνδρομα, για τη φτωχολογιά κυρίως. Ιερές κοινότοπες εκφράσεις.
Για τη λογοτεχνική κινητικότητα προς τα πάνω, είναι απαραίτητος ένας αγνωστικισμός και φυσικά η απλοποίηση των γραμματικών και συντακτικών κανόνων. Παράγονται αριστουργήματα, από κοντά με την αγία μονέδα. Προχωρούν οι νέες γενιές (ωραία κοινοτοπία), πιθηκίζοντας ευφυολογήματα, ξεσηκωμένα από τα μικροαστικά στερεότυπα της καλλιτεχνίας. Ενίοτε αυτά διανθίζονται με μοδάτες επιλογές (στιλιστικές, εν θριξίν και ενδύμασι), πολιτικά ορθές και νεωτεριστικές. Οι δημόσιες σχέσεις και οι ειδικές επαφές αποστρέφονται τις βαριές, στημένες ακρότητες και τους αυτοβασανισμούς. Έτσι προχωρά η βιωτή. Η «αβίωτη» περίοδος αφορά μονίμως τους παρίες, τους ταλαίπωρους μισάνθρωπους. Αυτοί δεν αγαπούν την ανθρωπότητα και την πρόοδο, είναι αντικοινωνικοί. Για τους οποίους η κοινότοπη προστυχιά των αποκλεισμών, δεν ενδιαφέρει τους πρωταγωνιστές της μικρής- μεγάλης μας οικουμένης.
Έχουμε και συνέχεια. Εξακολουθούν να υφίστανται τροπαιούχα και ανανεωμένα τα συνθήματα: περί ενωμένης παγκοσμιότητας, περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων και περί οικολογικής αντίληψης για το σύμπαν. Πρόοδος παντού, κύριοι και κυρίες μου. Σώστε τα σκυλάκια και τις παραλίες, τις πολυσύχναστες και τις ιδιωτικές. Χιλιοειπωμένοι κοινοί τόποι, ενδεδυμένοι με αισιόδοξα - τουριστικά πρόσημα, αποκλειστικά για κίνηση προς την «καταξίωση» και το συμφέρον (μαγική λέξη), το προσωπικό εννοείται, όχι κανένα άλλο και παρεξηγηθούμε. Και προς επίρρωση των μαθημάτων πνευματικής και ψυχικής ισορροπίας επελαύνουν οι εκφράσεις προς μαθητές και απόφοιτους πάσης ηλικίας: άδραξε τη μέρα και τη νύχτα (για πιο προχωρημένους στις σχολικές βαθμίδες), ζήσε τη στιγμή, η ευτυχία είναι στιγμές, να περνάτε καλά. Κοινοτοπίες του τίποτα, διαφημιστικά κόλπα ενός πολιτισμού προς τιμήν του κατακερματισμένου ανθρώπου, του χωρίς μνήμη και χωρίς συνέχεια. Σώματα νηπενθή, προβαλλόμενα και διαφημιζόμενα, ανά κύματα και κατά κύματα. Εντολές για συμμόρφωση, χωρίς περίσκεψη και χωρίς αιδώ. Διακεκομμένοι εισέρχεσθε εις την μελλοντική νιρβάνα.
Ό,τι γέννησε το ανθρώπινο πνεύμα εγκολπώθηκε από τα λαντζόνια της κοινοτοπίας για να κρατήσουν νεκρή την πνευματική ουσία και ζωντανές τις διαστροφές για τους ιδίους και τους έχοντες και κατέχοντες (να μια ακόμα οσία κοινοτοπία). Κάθε αδικία είναι διαστροφική και χυδαία και φυσικά κοινότοπη και ανιστορική, ως τη συντέλεια του αιώνος. Αλλά για αυτόν τον κοινό τόπο έχουν γραφεί σχεδόν τα πάντα και θα ήταν κοινοτοπία να συνεχίσω τη γραφή.

Σχόλια